gezginemrah Yerebatan Sarnıcı Tarihi
İstanbul’da yeralan güzel tarihi yapılardan bir tanesi de tabi ki Yerebatan Sarnıcıdır. Ayasofya’nın çok yakında güneybatısında bulunan eski ismiyle Bazilika Sarnıcı’dır. Bizans İmparatoru Justinyan
tarafından 527-565 yıllarında yaptırılmıştır. Bu Sarnıç, suyun içersin de yükselen ve bakıldığında adeta sayısız gibi görülen devasa mermer sütunlara sahip olmasından dolayı halk arasında Yerebatan Sarayı olarak isimlendirilmiştir. Sarnıcın bulunduğu yerde daha önceleri bir Bazilika bulunduğu için , Bazilika Sarnıcı olarak da anılır.
Yerebatan Sarnıcı Mimari Yapısı
Yerebatan Sarnıcı yapımı için sert kayalık bir yer seçilmiş ve ağırlıklı olarak tuğla ile inşası yapılmıştır. Esere baktığımız da dikdörtgen bir yapıya sahip olduğunu görüyoruz
Yerebatan Sarnıcının girişten uzunluğu 140 metre genişliği de 70 metredir. dikdörtgen şekilde ve devasa bir görüntüye sahip bu yapı, Toplamda 9.800 m2 alanı kaplamaktadır. Sarnıç yaklaşık olarak 100.000 ton su depolama kapasitesine sahiptir. Sarnıcın içerisine baktığımızda her bir tanesi 9 metre yüksekliğinde olan 336 adet sütun yer almaktadır. Birbirine 4.80 metre aralıklarla dikilen bu sütunlar ayrıca her biri 28 adet sütun içeren 12 sırayı oluşturulmaktadır.
Sarnıcın üst bölümüne bakacak olursak tavan ağırlığı kemerler aracılığıyla sütunlara aktarılmıştır. Bir çoğu da daha eski yapılardan toplandığı için, çeşitli mermer cinslerinden yontulmuş sütunların büyük bir kısmı tek parçada iken bir kısmı da iki parçadan oluşmaktadır. Bu sütunların başlıkları farklı özellikleri taşır. Bunlara şöyle 98 adet sütun Korint üslubunu yansıtırken diğer bir bölümü de Dor üslubunu yansıtmaktadır bize. Sarnıcın tuğladan örülmüş 4.80 metre kalınlığındaki duvarları ile tuğla döşenmiş zemini Horasan harcından kalın bir tabakayla sıvanarak suya karşı ciddi bir mukavemet sağladığından su geçirmezdir..
Yerebatan Sarnıcı Medusa Başı
Yerebatan Sarnıçta bulunan sütunlarına baktığımızda büyük çoğunluğu silindir biçiminde olduğu görülüyor. Sarnıcın köşesindeki iki sütunun altında kaide olarak kullanılan iki adet Medusa başı, Roma dönemi heykel sanatının en önemli eserlerindendir. Buraya gelen ziyaretçilerin ilgisini en çok çeken Medusa başlarının hangi yapılardan alınarak buraya getirildiği hala bilinmemektedir. Araştırmacılar genellikle sarnıcın inşa edildiği sırada salt sütun kaidesi olarak kullanılması amaçlanarak getirildiklerini düşünmektedirler. Ancak bu görüş, Medusa başları çevresinde efsanelerin oluşmasına engel olamamıştır.
Efsaneye göre Medusa, Yunan mitolojisinde ki yeraltı dünyasının dişi canavarı olarak bilinen üç Gorgona’dan biridir. Bu üç kız kardeşten yılan başlı Medusa kendisine bakan herkesi taşa çevirme özelliğine sahiptir. Böyle bir anlayış dikkate alındığından dolayı, o dönemde büyük yapıları ve özel yerleri korumak için Gorgona resim ve heykelleri kullanılırdı ve sarnıca Medusa başının konulması da bu yüzdendir.
Diğer bir rivayete göre ise Medusa siyah gözleri, güzel uzun saçları ve güzel fiziği ile övünen bir kızdı. Medusa, Zeus’un oğlu olan Perseus’u seviyordu. Bu arada Athena da Perseus’u sevmekte ve Medusa’yı kıskanmaktaydı. Bu yüzden de Athena, Medusa’nın saçlarını yılana çevirdi. Artık Medusa’nın baktığı herkes taşa dönüşüyordu. Daha sonra Perseus Medusa’nın başını kesmiş ve onun bu gücünden faydalanarak pek çok düşmanını yenmiştir.
Bundan dolayı da Bizans döneminde Medusa başı Bizans’ta kılıç kabzalarına işlenmiştir ve sütun kaidelerine bakanların taş kesilmemesi için ters olarak yerleştirilmiştir. Bir başka rivayete göre de efsane Medusa aynaya bakıp kendisini taşa çevirmiştir. Bu sebeble buradaki heykeli yapan heykeltraş ışığın yansıma açılarına göre Medusa’yı üç farklı konumda yapmıştır.
Yerebatan Sarnıcı Ne Kadar Su Alır
Toplam 9.800 m2 alanı kaplayan bu sarnıç yaklaşık 100.000 ton su depolama kapasitesine
sahiptir.
Yerebatan Sarnıcı Giriş Ücreti Nedir
Yabancı Ziyaretçiler 190,00 TL
Öğretmen Öğrenci, Askeri Personel 20,00 TL
Yerebatan Sarnıcı Saat Kaça Kadar Açık
Yerebatan Sarnıcı’nı gelmek isterseniz haftanın her günü saat 09.00 – 19.00 arasında ziyarete edebilirsiniz.
Yerebatan Sarnıcı Nerede
İstanbul’un Sultanahmet ilçesinde yer alır. Sultanahmet meydanında indiğinizde hemen meydana yanındadır. Ulaşım olarak çok rahat bir yerdedir.
Alemdar, Yerebatan Cd. 1/3, 34110 Fatih/İstanbul
Yerebatan Sarnıcına Nasıl Gidilir
Yerebatan Sarnıcına ulaşım oldukça kolaydır. Kabataş – Bağcılar Tramvay hattı ile Sultanahmet durağında indiğinizde bir kaç dakika yürüme mesafesindedir.
